Overgenomen uit PGZ
 

 

‘Veel scootmobiels worden niet gebruikt’

Depots vol tweedehands exemplaren

 


 

De scootmobiel staat bekend als een handig vervoermiddel voor mensen met een fysieke beperking. Maar de afgelopen maanden is duidelijk geworden dat er heel wat geld wordt verspild rondom deze fraaie uitvinding. Nieuwe scootmobiels staan ongebruikt bij mensen in de schuur en goede tweedehands scootmobiels worden opgeslagen in depots. Hoe kan dat? En: hoe kan het anders?

 

Hij kost een paar centen, maar dan heb je ook wat. De scootmobiel. ‘Het is een fantastisch vervoermiddel voor mensen met een beperkte actieradius’, zegt Wilbert Stikkelbroeck. Hij is directeur van RSR Revalidatieservice, dat op verzoek scootmobielen levert aan gemeenten, die ze vervolgens aan mensen met een fysieke beperking verstrekken. ‘Wie maar een paar honderd meter kan lopen, krijgt er dankzij de scootmobiel in één klap een hoop mobiliteit bij. Hij is niet alleen handig voor de dagelijkse boodschappen, maar ook voor het leggen van sociale contacten. Een mooie oplossing voor een maatschappelijke behoefte.’

 

Verkwisting

Maar de scootmobiel, die zo’n €.5000 kost en waarvan er inmiddels zo’n 75.000 in omloop zijn, heeft het zwaar te verduren. Rondom de verstrekking wordt namelijk heel wat geld verkwist, zo is gebleken. Op papier ziet het er allemaal goed uit. Wie in aanmerking wil komen voor een scootmobiel, dient een aanvraag in bij zijn of haar gemeente. Die vraagt vervolgens aan het RIO of een verstrekking terecht is en welke soort scootmobiel het meest geschikt is. De gemeente mag zelf bepalen wat ze met de RIO-indicatie doet. Besluit de gemeente de aanvraag af te wijzen, dan gaat het feest niet door. Wordt de aanvraag gehonoreerd, dan vraagt de gemeente vervolgens aan de plaatselijke leverancier om een gloednieuw dan wel tweedehands (al naar gelang de behoefte) model te leveren aan de aanvrager. De tweedehands modellen zijn opgeslagen in depots, die eigendom zijn van de gemeenten en beheerd worden door de betreffende leverancier.

 

Werkloos

De praktijk is echter ietwat weerbarstiger. Dat ontdekte de Drontense gehandicaptenstichting Onder Dak vorig jaar. Samen met verkeersveiligheidsorganisatie 3VO organiseerde de stichting een verkeersdag. Ter voorbereiding vroeg Onder Dak aan verschillende gebruikers naar hun ervaringen met de scootmobiel. ‘Zo hoorden we dat veel scootmobielen helemaal niet gebruikt werden’, vertelt voorzitter Henny Vorsselman van Onder Dak. ‘Dat heeft meestal niets te maken met onwil. Soms krijgen mensen een nieuwe scootmobiel, terwijl de oude niet wordt opgehaald. Of een gebruiker wordt ouder en zieker, waardoor hij de scootmobiel niet meer kan gebruiken. Of men durft er gewoon niet op te rijden. Of hij moet worden aangepast, maar dat gebeurt niet.’ Wat de oorzaak ook is, er wordt flink wat geld mee verspild. Elke scootmobiel, die een maand werkloos in een schuurtje staat, kost zo’n €.200 tot €.300 aan leasekosten. Onder Dak besloot een rapport op te stellen.

 

NOVA

In april van dit jaar deed ook actualiteitenprogramma NOVA een duit in het zakje. Uit een reportage bleek dat de meeste gemeenten nauwelijks controleren wat er met de scootmobielen gebeurt nadat ze verstrekt zijn. Dat werkt een wildgroei van ongebruikte scootmobielen in de hand. Bovendien nemen de meeste gemeenten het advies van het RIO klakkeloos over, zonder te controleren of een tweedehands (en dus goedkopere) scootmobiel uit het depot in aanmerking komt. Veel gemeenten weten niet eens dat ze het RIO-advies naast zich neer mogen leggen. Gevolg: depots gevuld met scootmobiels die zelden worden hergebruikt en uiteindelijk naar de Derde Wereld of andere goede doelen gaan.RSR-directeur Wilbert Stikkelbroeck kan niet zeggen hoeveel depots er zijn, maar NOVA onthulde dat het om tientallen depots in heel Nederland gaat. Enige navraag leert dat het aantal scootmobiels per depot varieert van een handvol tot vele tientallen. Stikkelbroeck ontkent dat zijn bedrijf gebaat is bij ongebruikte scootmobiels. ‘Het is de gemeente die bepaalt aan wie een scootmobiel wordt verstrekt en hoeveel geld er jaarlijks wordt gespendeerd aan scootmobiels. Daar wil ik geen enkele invloed op hebben. Dan zou ik het verwijt kunnen krijgen dat ik iedereen aan een scootmobiel wil helpen of dat ik het depot moedwillig vol laat lopen. Nogmaals, ik heb daar geen enkel commercieel belang bij.’

 

Aldi

Hoe het ook zij, er wordt flink wat WVG-geld over de balk gesmeten. Zowel Henny Vorsselman als Wilbert Stikkelbroeck hebben ideeën over hoe het beter kan. ‘Om te beginnen moeten gemeenten en leveranciers bij de verstrekking veel beter duidelijk maken aan de ontvanger hoe een scootmobiel precies werkt’, meent Vorsselman. ‘Ook uitleg over verkeersregels zou geen overbodige luxe zijn. Dat klinkt misschien overdreven, maar sommige mensen met een fysieke beperking hebben vroeger alleen maar een fiets gehad. Wij als Onder Dak hebben zelf een aantal simpele regels op een rij gezet. Op die manier help je voorkomen dat scootmobiel ongebruikt blijft. En vertel er ook gerust bij wat zo’n ding kost. Daarmee stimuleer je mensen om de scootmobiel voor meer dingen te gebruiken dan het wekelijkse ritje naar de Aldi. En natuurlijk moeten gemeente en leveranciers veel beter controleren wat er met de scootmobiels gebeurt nadat ze verstrekt zijn.’

Wilbert Stikkelbroeck: ‘De reacties op de uitzending van NOVA logen er niet om. Mensen vinden het schokkend dat gemeenten niet weten dat zij het laatste woord hebben bij de verstrekking. Ook is er veel onbegrip over de depots. Ik vind dan ook dat de indicatiestelling anders zou moeten verlopen, zodat er efficiënter verstrekt wordt. Bovendien moeten gemeenten een veel actiever beleid voeren als het gaat om het verlengen van de levensduur van een scootmobiel. Wij doen dat al, door gebruikte scootmobiel terug te sturen naar de fabrikant, die ze vervolgens zo goed als nieuw terugstuurt. Maar de gemeenten maken daar onvoldoende gebruik van.’ Stikkelbroeck heeft zijn hoop mede gevestigd op de nieuwe Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning. ‘Die wet geeft gemeenten meer eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Mijn ideaalbeeld is dat burgers keuzevrijheid krijgen, dat ze kunnen kiezen uit verschillende leveranciers die op prijs en kwaliteit moeten concurreren.’

 

Ongewenst effect

Henny Vorsselman heeft inmiddels gemerkt dat alle ophef over de scootmobiel her en der een ongewenst effect oplevert. ‘Waar we best een beetje van geschrokken zijn, is dat sommige gemeenten nu zeggen: “Laten we maar eens wat voorzichtiger zijn met het verstrekken van scootmobiel.” Daar zijn wij als gehandicapten natuurlijk niet blij mee. Dan trek je als gemeente de verkeerde conclusie. Straks zitten mensen weer binnen, in plaats van dat ze de straat op gaan en onder de mensen komen. Gemeenten moeten meer uitleg geven zodat mensen met hun scootmobiel de straat op durven. Help mensen, geef ze verkeersles, stuur ze desnoods naar ons zodat wij ze kunnen helpen. Maar ga niet rücksichtslos scootmobiels schrappen, want daarmee gooi je al het goede weg dat de scootmobiel te bieden heeft. Dat is zonde.’


 

Handicap en Beleid, juni 2004

 

Commentaar van de redactie Infoblad: In Zoetermeer hebben wij niet de indruk dat er veel scootmobiels in depot staan. De gemeente – beheerder van het depot – herverstrekt ingeleverde exemplaren en met de leverancier is een regeling getroffen dat niet inzetbare exemplaren worden ingenomen.

 Terug naar www.scootmobielshop.com